اهداف

1- تعیین اندازه فشار خون شریانی به منظور کسب اطلاعات پایه برای ارزیابی های بعدی

2- تعیین وضعیت همودینامیک بیمار ( مثل حجم ضربه ای قلب و مقاومت عروق خونی )

3- تعیین و پایش تغییرات فشار خون ناشی از فرایند بیماری و یا درمان دارویی ( مثال: وجود یا تاریخچه ابتلاء به بیماری قلبی عروقی، بیماری کلیوی، شوک گردش خون، درد حاد، جریان سریع ورود مایعات و فراورده های حون به بدن)

نکات مورد بررسی

علائم و نشانه های افزایش فشار خون – hypertension

سردرد، زنگ زدن گوشها، برافروختگی صورت، خونریزی از بینی، خستگی

علائم و نشانه های مربوط به کاهش فشار خون – hypotension

تندی ضربان قلب، سرگیجه، اختلال شعوری، بیقراری، پوست سرد و مرطوب، پوست رنگ پریده یا کبود

عوامل مؤثر بر فشار خون

فعالیت، تنیدگی عاطفی، درد و ساعت مصرف آخرین سیگار یا نوشیدن قهوه

روش کار

1- قبل از اندازه گیری فشار خون اطمینان حاصل کنید که طی 30 دقیقه قبل بیمار سیگار نکشیده و یا قهوه ننوشیده است.

2- بیمار را از اقدام مورد نظر مطلع کنید.

3- بیمار را روی تخت در وضعیت راحتی بخوابانید، در صورت لزوم  بیمار می تواند در وضعیت نشسته قرار گیرد. در صورتی که بیمار بر روی صندلی نشسته است لازم است کف هر دو پا بر روی زمین قرار گیرد زیرا قرار دادن پاها بر روی هم موجب افزایش فشار خون می شود.

4-  در صورتی که بیمار نشسته است تکیه گاه مناسبی برای دست او درست کنید.

5- آستین بیمار را بالا بزنید و یا دست او را از داخل آستین لباس بیرون بیاورید. سپس در حالی که دست بیمار کمی خمیده است آن را طوری قرار دهید که کف دست به طرف بالا قرار گرفته و ساعد همسطح قلب قرار گیرد (چنانچه ساعد پایین تر از سطح قلب قرار گیرد فشار خون، بیشتر و چنانچه بالاتر از سطح قلب قرار گیرد فشار خون کمتر نشان داده خواهد شد).

6- دستگاه فشارسنج را در محل صافی همسطح بازوی بیمار قرار دهید، دقت کنید که درجه دستگاه در معرض دید خودتان باشد.

7- در صورت لزوم پیچ دستگاه را کاملاً باز کنید تا هوای داخل بازوبند کاملاً خارج شود.

8- قسمت پارچه ای یا بازوبند فشار سنج را در حدود 5/2 سانتی متر بالاتر از آرنج دور بازوی بیمار پیچیده، توجه کنید که بازوبند شل یا خیلی محکم بسته نشود. دقت کنید که مرکز کیسه لاستیکی بازوبند فشار خون درست روی شریان بازویی قرار گیرد.

9- پیچ دستگاه را ببندید.

10- با دو انگشت سبابه و وسطی نبض بیمار را بدون وارد آوردن فشار در ناحیه داخلی آرنج ( شریان زند اعلایی ) پیدا کنید و دست خود را در محل نگهدارید.

11- در حالی که درجه دستگاه را نگاه می کنید، با وارد آوردن فشارهای مساوی و یکنواخت بر روی پمپ، هوا را وارد بازوبند کنید، تا هنگامی که ضربان نبض را زیر انگشتان خود احساس نکنید. در این لحظه درجه دستگاه فشار سنج را به خاطر بسپارید.

12- هوای بازوبند را خالی کنید وبرای 2-1 دقیقه صبر کنید.

13- گوشی را در گوش خود گذاشته امتحان کنید.

14- قسمت بل (مقعر) دیافراگم گوشی را بر روی نبض شریان زند اعلائی قرار دهید. بازوبند را از هوا پرکنید تا حدی که درجه دستگاه فشار سنج به 30 میلی متر جیوه بیشتر از درجه ای که در اندازه گیری قبلی، نبض در آن قطع شده بود، افزایش یابد.

15- ضمن اینکه درجه دستگاه را به دقت نگاه می کنید، به آهستگی پیچ را باز کنید و اجازه دهید تا هوا تدریجاً (3-2 میلی متر جیوه در ثانیه) خارج شود. اولین ضربه قوی نبض را که شنیدید، شماره آن را در نظر داشته باشید چون این میزان فشار خون سیستولیک (Systolic) می باشد.

16- خروج هوا را ادامه دهید تا صدای نبض دیگر در گوشی شنیده نشود. این شماره میزان دیاستولیک (Diastolic) است.

17- پیچ دستگاه را تا آخر باز کنید.

18- چنانچه اولین بار است که فشار خون بیمار اندازه گیری می شود، لازم است از بازوی دیگر هم اندازه گیری شود. تفاوت بین اندازه گیری فشار خون از دو بازو نباید از 10 میلی متر جیوه بیشتر باشد. بازویی که درجه بیشتری را نشان داده است باید در اندازه گیری های بعدی مورد استفاده قرار گیرد.

19- لباس بیمار را مرتب کرده او را در وضع راحتی قرار دهید.

20- طبق مقررات بیمارستان فشار خون بیمار را ثبت نمایید :

الف - بازوی مورد استفاده جهت اندازه گیری فشار خون باید قید شود.

ب- تفاوت بیشتر از 10 میلی متر جیوه بین میزان فشار خون دو بازو باید ثبت شود.

ج- هر گونه تغییر مهم در فشار خون بیمار شامل موارد زیر باید گزارش شود:

1) فشار خون سیستولیک بیشتر از 140 میلی متر جیوه

2) فشار خون دیاستولیک بالاتر از 90 میلی متر جیوه

3) فشار خون سیستولیک کمتر از 100 میلی متر جیوه

د- در افراد سالم به طور معمول میزان فشار خون در وضعیت های نشسته، ایستاده و خوابیده یکسان است، لیکن وضعیت بدن می تواند بر میزان فشار خون تأثیر داشته باشد.